Blog ICTU voor Rathenau Instituut

Digivaardige mensen of mensvaardige diensten? Hoe digivaardig mensen zijn heeft vooral te maken met hoe diensten worden aangeboden. Verbeter daarom het ontwerp én ga uit van de van de gebruikers.
‘Digitale zelfredzaamheid wordt bepaald door digitale vaardigheden. Miljoenen mensen in Nederland zouden niet digitaal vaardig genoeg zijn. Er vallen inderdaad burgers buiten de digitale boot. Dat werd recentelijk nog eens gesteld in een rapport van de Ombudsman. Maar daarom zijn die burgers nog niet ‘digitaal on-vaardig’. Het zegt meer over de mate waarin digitale diensten aansluiten bij de behoeften van mensen die ze gebruiken.’
Kijk naar wat gebruikers echt nodig hebben
‘De community Gebruikers Centraal vindt dat online dienstverlening gebruiksvriendelijker kan en moet. En roept op om vooral goed te kijken naar de mensen die gebruik maken van dienstverlening en niet uit te gaan van de systemen of diensten zelf. Als je kijkt naar wat gebruikers echt nodig hebben, heeft dat ook een positieve uitwerking op zowel het vertrouwen in het eigen digitale kunnen als in de overheid als geheel.’
‘Laten we het niet meer hebben over hoe we digivaardige of zelfredzame mensen nog beter kunnen helpen, maar vooral over het verbeteren van het aanbod van digitale dienstverlening. Want misschien bestaan digibeten helemaal niet. En is er hooguit sprake van ‘humanobete’ systemen: systemen die niet met mensen overweg kunnen.’
Maak digitale voorzieningen minder ‘humanobeet’
‘Digitale zelfredzaamheid vergroten lukt dan alleen door ervoor te zorgen dat digitale voorzieningen minder ‘humanobeet’ worden. Wanneer dat lukt, zou de mensvaardigheid van de digitale dienstverlening zo maar vanzelf toe kunnen nemen.’
Lees de gehele blog inclusief de vijf ontwerpprincipes voor meer gebruiksvriendelijke dienstverlening op de website van het Rathenau Instituut.
Blog door André Regtop, directeur ICTU en één van de ambassadeurs van Gebruiker Centraal, en Victor Zuydweg, adviseur ICTU en mede-initiatiefnemer van Gebruiker Centraal.
Meer informatie? Neem contact op met victor.zuydweg@ictu.nl.
Een lijst met artikelen
-
Innovatie Barometer: daling aantal innovaties, toename urgentie
Het aantal innovaties bij de Nederlandse overheid is de afgelopen jaren afgenomen. In 2021 voerde nog 86 procent van de overheidsorganisaties een innovatie door, in 2025 is dit gedaald naar 76 procent. Dat blijkt uit de tweede Innovatie Barometer Overheid, die op 29 september 2025 is verschenen.
Gepubliceerd op: -
ICTU brengt werelden griffie en IT bij elkaar
Een centrale plek waar je alles kunt vinden over de lokale volksvertegenwoordiging en de onderwerpen waarover wordt gesproken en besloten. Dat is de droom van Democratie Dichtbij. ICTU onderzocht wat er nodig is om deze droom te realiseren.
Gepubliceerd op: -
Ster in toepassen open standaarden
Ieder jaar wordt onderzoek gedaan naar de best scorende overheidsorganisaties als het gaat om het toepassen van open standaarden. De lijst bestaat dit jaar uit negen ‘sterren’ en ICTU hoort daarbij.
Gepubliceerd op: