ID- en adresfraude samen aanpakken

Project

Je identiteit en je adres zijn waardevol, zoiets bescherm je natuurlijk goed.

Het project Aanpak Fraude is per 31 december 2016 gestopt. Lees ook het nieuwsbericht hierover.

Aan onze identiteits- en adresgegevens zitten zowel verplichtingen als voorzieningen vast. Bijvoorbeeld de plicht om belasting te betalen of juist het recht op toeslagen en uitkeringen. Verschillende instanties betalen op basis van gegevens in de Basisregistratie Personen (BRP) voorzieningen uit. Daarom is het van het grootste belang dat we zorgvuldig met deze identiteits- en adresgegevens omgaan om misbruik te voorkomen. Er ontstaan echter steeds nieuwe mogelijkheden om fraude te plegen. Daarom is het noodzakelijk om voortdurend te anticiperen en innoveren.
Het project Aanpak Fraude ontwikkelt hulpmiddelen voor organisaties om bestendiger te worden op adresgerelateerde fraude en identiteitsfraude. Organisaties verschillen qua doelstellingen, omvang en middelen en dat heeft effect op de fraudeaanpak en de mate waarin processen, medewerkers en informatie zijn toegerust.

Het project Aanpak Fraude daagt uit tot innovatie en hergebruik van beproefde methoden en stimuleert bewustwording, kennisdeling en samenwerking in de aanpak van identiteits- en adresgerelateerde fraude. Dit doen we als ICTU in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Daarbij werken we nauw samen met de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (RvIG), het Centraal Meldpunt voor Identiteitsfraude en -fouten (CMI) en de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken (NVVB).

Innovatie en hergebruik van beproefde methoden

Het project Aanpak Fraude onderzoekt nieuwe manieren om fraude aan te pakken. Enerzijds kan dat de toepassing van beproefde methoden in een nieuwe context zijn. Anderzijds kunnen inzichten uit de wetenschap, nieuwe data-analysetechnieken en de visie van jongeren een nieuwe kijk geven op hoe fraude met publieke middelen aangepakt kan worden. Daarom draagt het project Aanpak Fraude innovatieve ideeën en technieken, en wetenschappelijke methodes aan, die de huidige aanpak van fraude kunnen aanvullen of verbeteren.
Via hackathons worden bijvoorbeeld innovatieve methoden en tools opgehaald, die inventief, toepasbaar en effectief tegen fraude zijn. En in de zogeheten ‘proeftuinen’ worden de meest kansrijke methoden getest.

"We inventariseren wat beschikbaar is, gebruikt wordt en goed werkt: kunnen we dat vervolgens elders inzetten of opschalen?"

Giulietta Marani, projectmanager ICTU/Aanpak Fraude

Bewustwording

Het project Aanpak Fraude zoekt naar manieren om de bewustwording bij burgers, gemeenten, ondernemers en afnemers te vergroten zodat zij de risico’s van adresgerelateerde fraude en identiteitsfraude inzien en weten hoe ze fraude kunnen voorkomen, of zo nodig de schade kunnen herstellen. Met aansprekende cases, persoonlijke verhalen en slimme tips & tricks maakt het project burgers, ondernemers en ambtenaren bewust van de risico’s van identiteits- en adresgerelateerde fraude.

Toolkit identiteitsfraude

Op www.rijksoverheid.nl/identiteitsfraude zijn verschillende communicatiemiddelen, van animatiefilm tot factsheet te vinden, die gemeenten en afnemers kunnen inzetten om burgers te informeren over hoe identiteitsfraude te herkennen en voorkomen.

Kennisdeling en samenwerking

Samenwerking binnen gemeenten, tussen gemeenten en met ketenpartners is een belangrijke manier om kennis te delen. Bovendien blijkt dat fraude vaak de gemeentegrenzen overschrijdt, of dat fraudeurs misbruik maken van zwakke plekken in regelingen en processen van de overheid. Dergelijke zwakke plekken worden beter zichtbaar, en dus beter herstelbaar, als gemeenten onderling en met ketenpartners samenwerken.
Elke organisatie is anders, maar worstelt misschien wel met een aantal dezelfde problemen. Het project levert voor die problemen methoden, die kunnen helpen om fraude te voorkomen. Hoe kun je bijvoorbeeld door koppeling van verschillende gegevens nieuwe patronen herkennen? En wat kun je vervolgens doen om je aanpak van fraude te verscherpen? Het project Aanpak Fraude stimuleert het delen van fraudesignalen en beproefde methoden, best practices, om adresgerelateerde fraude en identiteitsfraude aan te pakken. Dit gebeurt onder meer via inspiratiesessies, workshops, congressen, social en online media van ICTU en haar partners.